Czy warto budować dom z prefabrykatów?
W Polsce udział prefabrykacji w budownictwie mieszkaniowym sięga zaledwie za 2-3% budownictwa. Tymczasem w innym rejonie świata – na niektórych rynkach skandynawskich prefabrykacja odpowiada 80%. Zalet budowania z prefabrykacji jest wiele. Wg prof. Jana Dei dzięki takiemu materiałowi jak beton budynki jedno- i wielorodzinne z prefabrykatów betonowych pozwalają na oszczędność energii nawet do 50% w kwestii ich ogrzania i zmniejszenia energii do schłodzenia w porównaniu do budownictwa lekkiego. Zalet prefabrykacji w budownictwie mieszkaniowym jest wiele. Nie ma wątpliwości, że prefabrykowane domy to oszczędność czasu, szybkość, a także estetyka. Warto także zwrócić uwagę na takie cechy jak wysoka izolacja akustyczna, jakość i trwałość. Budownictwo prefabrykowane jest też rozwiązaniem w sytuacji, gdy brakuje rąk do pracy. Czy zatem prefabrykacja jest technologią przyszłości ?
Jaki to dom prefabrykowany?
Domy prefabrykowane są zbudowane z elementów wytworzonych w zakładach produkcyjnych następnie transportowane i montowane na budowie. Dzięki możliwości jakie daje nam prefabrykacja obserwujemy wzrost jej udziału z roku na rok w branży budowlanej. Standardem są już prefabrykowane ściany wielkogabarytowe 3-warstowe, czy jednowarstwowe nośne, ściany działowe, belki podwali nowe, elementy klatek schodowych, słupy, balkony, stropy, słupy i wiele innych. Obecnie dzięki technice praktycznie każdy dom można zbudować w wersji z wykorzystaniem elementów prefabrykowanych.
Jak powstaje dom z prefabrykatów?
Proces jego powstawania można podzielić na kilka etapów. Wstępne etapy obejmują planowanie, wykonanie fundamentów, produkcję elementów w zakładzie i ich przywiezienie.
- Pierwszym krokiem jest zaplanowanie projektu domu. Klient ma możliwość wyboru z różnych gotowych projektów lub może skorzystać z indywidualnego projektu wykonanego specjalnie dla niego. Ważne jest, aby projekt uwzględniał wymagania klienta, zarówno pod względem funkcjonalności, jak i estetyki.
- Następny etap to produkcja prefabrykatów w zakładzie produkcyjnym. Elementy prefabrykowane, takie jak ściany, stropy, dachy, schody i inne elementy konstrukcyjne, są wykonywane z wytrzymałych materiałów, takich jak beton, stal czy drewno. Proces produkcji prefabrykatów może być zautomatyzowany, co skraca czas realizacji i zapewnia wysoką jakość.
- Następnie elementy prefabrykowane są transportowane na plac budowy. Jest to zwykle etap, który wymaga wielkich maszyn i specjalistycznych sprzętów.
Montaż prefabrykatów jest z reguły szybki i precyzyjny – elementy są precyzyjnie dopasowane do siebie i montowane w odpowiedniej kolejności. Dzięki temu proces budowy odbywa się szybko i efektywnie. Sama budowa to:
- ustawienie ścian zewnętrznych i wewnętrznych przy pomocy dźwigu, następnie montaż stropów, schodów i ścian szczytowych,
- potem można przejść do więźby dachowej, murowania komina oraz nadkładania na ściany styropianu,
- następnym elementem jest układanie połaci dachowej i wykańczanie dachu oraz tynkowanie zewnętrznych ścian.
Po zmontowaniu prefabrykatów, mogą się rozpocząć prace wykończeniowe i biały montaż. Do tej fazy należy
- zakładanie instalacji sanitarnych, elektrycznych, grzewczych,
- montaż okien, drzwi i innych elementów wykończeniowych, takich jak podłogi i wykończenie ścian.
W ostatnim etapie można się już wprowadzać do domu. Choć budowa domu z prefabrykatów może wymagać nieco więcej planowania i organizacji, to jednak jest to znacznie szybszy sposób na posiadanie własnego domu.
Co to są ściany prefabrykowane?
Ściany prefabrykowane to elementy konstrukcyjne stosowane w budownictwie, które są wytwarzane w zakładach produkcyjnych. Są to gotowe do montażu części, które są następnie transportowane na miejsce budowy i tam łączone w całość.
Prefabrykowane ściany wykonywane są zazwyczaj z betonu klasy C20/25 (na kruszywie zwykłym) lub LC 12/15 (na kruszywie lekkim). Zbrojenie takich ścian z reguły wykonywane jest ze stali o granicy plastyczności 500 MPa w postaci zgrzewanych siatek zbrojeniowych – pręty fi 6 i 12. [2].
Ściany prefabrykowane zapewniają wiele korzyści w porównaniu do tradycyjnych metod budowania ścian na miejscu. Jednym z największych plusów jest ich szybki montaż, który znacznie skraca czas budowy. Dzięki temu można zaoszczędzić wiele czasu i kosztów związanych na przykład z wynajmem sprzętu budowlanego czy opłacaniem ekipy budowlanej. Ponadto, ściany prefabrykowane są produkowane w kontrolowanych warunkach fabrycznych, co gwarantuje wyższą jakość i precyzję wymiarową. Z tego względu są bardziej odporne na różne uszkodzenia mechaniczne czy termiczne. Innym atutem ścian prefabrykowanych jest ich elastyczność, która daje projektantom i inwestorom większą dowolność w kształtowaniu przestrzeni. Można zastosować różne kształty, kolory, tekstury czy wzory, aby nadać budynkowi indywidualnego charakteru. Dodatkowo, elementy mogą być mocowane w sposób umożliwiający ich łatwiejszą wymianę lub odłączenie, co ułatwia modernizację budynku w przyszłości. Nie można zapomnieć o aspekcie ekologicznym – prefabrykacja ścian pozwala na ograniczenie ilości odpadów budowlanych, a także na lepszą kontrolę jakości i zużycia materiałów. Warto wspomnieć, że prefabrykowane ściany są często bardziej energooszczędne, co przekłada się na niższe koszty eksploatacji budynku oraz mniejsze zużycie energii.
Czy dom z prefabrykatów jest tańszy?
Szczegółowa analiza kosztowa wykazała, że całkowity koszty budowy w technologii prefabrykacji jest o 6,4% niższy niż przy użyciu tradycyjnej technologii [1]. Powód jest taki, że prefabrykowane elementy domu są wyprodukowane w zakładzie produkcyjnym, co umożliwia oszczędności zarówno czasu, jak i kosztów pracy.
Jednakże, warto zauważyć, że cena domu z prefabrykatów może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak projekt, wielkość, lokalizacja i wykończenie domu. Często cena wlicza też koszty montażu i dostawy prefabrykatów na plac budowy.
Warto też wziąć pod uwagę późniejsze koszty podczas eksploatacji domu. Beton to materiał, który zapewnia dużą energooszczędność. W pomieszczeniach wykonanych z betonu cieplej jest zimą, gdzie zużycie energii na ogrzewanie jest o 15% niższe a latem z kolei chłodniej – zapewnia nawet do 6 °C niższą temperaturę [3].
Ile kosztuje wybudowanie domu z gotowych elementów?
Koszt wybudowania domu z gotowych elementów zależy od wielu czynników. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie, ponieważ każdy projekt budowlany jest inny. Warto porównać oferty różnych producentów, skonsultować się z fachowcami i dobrze przemyśleć wszystkie aspekty, aby wybrać najbardziej odpowiednie rozwiązanie, zarówno pod względem finansowym, jak i estetycznym.
Jak długo trwa budowa domu z prefabrykatów?
Postawienie takiego domu na wcześniej wylanych fundamentach może trwać tylko 5 dni [2]. Należy jednak pamiętać, że czas budowy domu z prefabrykatów może się różnić w zależności od wielu czynników, takich jak rozmiar domu, poziom skomplikowania projektu, dostępność materiałów i warunki atmosferyczne. Specjalne konstrukcje prefabrykatów, które są fabrycznie przygotowane i dostarczane na plac budowy, mogą skrócić czas potrzebny na budowę w porównaniu do tradycyjnych metod budowlanych. Montaż takiego domu z prefabrykatów może zająć od kilku dni do kilku miesięcy, w zależności od skali projektu.
Dlatego najlepiej skonsultować się z firmą zajmującą się budową domów z prefabrykatów, aby uzyskać dokładniejsze szacunki czasowe dla konkretnego projektu.
Literatura
[1] W. Alenowicz, M. Goździkowski Analiza kosztowa (porównawcza) realizacji budynku wielorodzinnego w technologii tradycyjnej oraz prefabrykacji Dni Betonu 2021, str. 799-812 Dostępny w Internecie: https://www.dnibetonu.com/wp-content/pdfs/2021/Alenowicz_Gozdzikowski.pdf (dostęp 02 października 2023 r.).
[2] K. Chęcińska Domy jednorodzinne z prefabrykatów betonowych BTA Budownictwo. Technologie. Architektura, Wydanie 4(44)/2008, str.56-68, Dostępny w Internecie: 430.pdf (bta-czasopismo.pl) (dostęp 03 września 2024 r.).
[3] Domy prefabrykowane – szybsze w realizacji i piękne Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne, nr 4 (97), lipiec – sierpień 2021, str.48-50, Dostępny w Internecie: 12-SPC.pdf (nbi.com.pl) (dostęp 03 września 2024 r.).